Stal i aluminium to materiały, powszechnie wykorzystywane w budownictwie i pracach konstrukcyjnych. Różnią się one swoimi właściwościami, a co za tym idzie – mają odmienne zastosowania. Dotyczy to również wykonanych z nich wyrobów. W jakich pracach wykorzystuje się blachy aluminiowe, a w jakich stalowe?
Różnice między aluminium i stalą
Aluminium i stal są na pierwszy rzut oka podobne, jednak w rzeczywistości różnią się dosyć znacząco. Oto najważniejsze różnice między tymi metalami:
-
ciężar – aluminium jest około 3 razy lżejsze, niż stal,
-
wytrzymałość – stal cechuje się wyższą odpornością mechaniczną, w porównaniu z aluminium,
-
odporność na korozję – wyłącznie stal nierdzewna, w której składzie znajdują się specjalne domieszki, wykazuje wysoką odporność na korozję; w przypadku aluminium, każdy jego gatunek wytwarza na swojej powierzchni ochronną warstwę, zabezpieczającą przed dalszą korozją wgłębną,
-
odporność na wysokie temperatury – stal może pracować w znacznie wyższych temperaturach, niż aluminium, które to staje się miękkie już w temperaturach nieznacznie przewyższających 400°C, a zaczyna topić się przy ok. 660°C,
-
przewodność cieplna i elektryczna – aluminium cechuje się w obu przypadkach wyższą przewodnością, niż stal,
-
cięcie i formowanie – aluminium jest bardziej podatne na obróbkę, niż stal,
-
spawalność – stal jest łatwa w spawaniu, z kolei w przypadku aluminium, tylko niektóre gatunki cechują się dobrą spawalnością,
-
wpływ na żywność – stal jest bezpieczniejsza w kontakcie z produktami spożywczymi, niż aluminium (może ono wpływać na kolor i smak jedzenia); mimo to, aluminium częściej stosuje się w produkcji opakowań spożywczych.
Powyższe różnice bezpośrednio wpływają na zastosowanie wyrobów ze stali i z aluminium. Najpowszechniej wykorzystuje się wykonane z tych metali blachy – poniżej prezentujemy ich typowe zastosowania.
Blachy ze stali
Blachy wykonywane są z różnych gatunków stali – ferrytycznych, austenitycznych, kwasoodpornych, żaroodpornych i żarowytrzymałych, nierdzewnych, o obniżonej zawartości węgla czy stabilizowanych tytanem. Z tego względu, można stosować je w praktycznie wszystkich gałęziach przemysłu, zarówno lekkiego, jak i ciężkiego. Przykładowo, z blach ze stali cienkich wytwarza się puszki, elementy aparatury chemicznej czy wkłady kominowe. Płyty stalowe mają równie wiele zastosowań – najczęściej wykorzystuje się je w produkcji wymienników ciepła, wyrabia się z nich elementy pieców, kotłów, zbiorników. Z blach ze stali grubych powstają także różnorodne elementy maszyn i urządzeń drogowych i górniczych, takie jak np. wykładziny przenośników i kruszarek oraz części robocze ładowarek i koparek.
Blachy aluminiowe
Podobnie, jak w przypadku blach stalowych, arkusze aluminiowe różnią się swoim zastosowaniem, w zależności od gatunku i grubości. Przykładowo, gatunek EN AW 1050 / PN PA1, ze względu na doskonałą przewodność cieplną, wykorzystywany jest w energetyce, z kolei łatwo spawalne aluminium EN AW 5083 / PN PA13 używa się w produkcji mebli oraz w przemyśle stoczniowym.
Ze względu na grubość, wyróżniamy blachy aluminiowe cienkie oraz grube. Stosuje się je do wyrobu następujących produktów:
-
cienkie blachy aluminiowe – powstają z nich puszki, folie i inne opakowania spożywcze, a także niektóre elementy samochodów, samolotów i statków oraz elewacje budynków i grzejniki,
-
blachy aluminiowe grube - wykorzystuje się przede wszystkim jako elementy konstrukcyjne maszyn i urządzeń, stosuje się je również w samolotach.