To już 10 lat, kiedy w czerwcu możemy wspólnie świętować na Szlaku Zabytków Techniki, podczas największego w tej części Europy festiwalu kultury przemysłowej. Już 8 czerwca odbędzie się tam kolejna edycja Industriady. Sprawdźcie naszą listę 10. najciekawszych Zabytków Techniki w naszym regionie.
Szlak Zabytków Techniki to tematyczny, szlak turystyczno-kulturowy, który łączy obiekty związane z kulturą dziedzictwa przemysłowego województwa śląskiego. Obecnie w jego skład wchodzą 42 obiekty. Szlak ten prezentuje najważniejsze i najciekawsze pod względem walorów turystycznych, historycznych i architektonicznych obiekty przemysłowe w regionie śląskim.
Obiekty znajdujące się na Szlaku związane są z tradycją górniczą, hutniczą, energetyką, kolejnictwem, łącznością, włókiennictwem, produkcją wody oraz przemysłem spożywczym. Szlak Zabytków Techniki jest najbardziej interesującą trasą turystyki industrialnej w Polsce. Jako jeden z głównych markowych produktów turystycznych województwa śląskiego charakteryzuje region na turystycznej mapie kraju.
Już 8 czerwca odbędzie się tam kolejna edycja Industriady. Z tej okazji przedstawiamy kilka zabytków, które warto odwiedzić:
- BYTOM - Elektrociepłownia Szombierki
- CHORZÓW - Szyb Prezydent
- GLIWICE - Radiostacja Gliwice
- KATOWICE - Osiedle Nikiszowiec
- RUDA ŚLĄSKA - Kolonia Robotnicza Ficinus
- ŚWIĘTOCHŁOWICE - Wieże KWK Polska
- TARNOWSKIE GÓRY - Sztolnia Czarnego Pstrąga
- TARNOWSKIE GÓRY - Zabytkowa Kopalnia Srebra
- ZABRZE - Kopalnia Guido
- ZABRZE - Sztolnia Królowa Luiza
BYTOM - Elektrociepłownia Szombierki
Szombierki, od 1951 roku dzielnica Bytomia, chwalą się korzeniami sięgającymi czasów średniowiecznych. Mieszkańcy osady trudnili się rolnictwem aż do XIX wieku, kiedy zawitał tutaj przemysł ciężki. Wówczas to miejscowe dobra nabył słynny, śląski przemysłowiec – Karol Godula, król cynku i węgla. Spadkobiercą majątku Goduli była jego przybrana córka Joanna Gryzik, która wniosła rozległe włości i zakłady przemysłowe w posagu swemu mężowi, Ulrykowi Schaffgotschowi. Po zakończeniu I wojny światowej spółka Schaffgotsch Bergwerksgesellschaft GmbH postanowiła wznieść w Szombierkach elektrownię węglową, wykorzystującą węgiel pobliskiej kopalni "Gräfin Johanna” (Bobrek) należącej do koncernu.
Wkrótce powstała jedna z największych na Śląsku elektrownia - EC Szombierki. Projektantami niezwykłych zabudowań byli kuzyni Georg i Emil Zillmannowie, którzy mieli już na koncie realizację kopalni węgla kamiennego "Giesche” (Wieczorek) i słynnych osiedli robotniczych Giszowiec i Nikiszowiec.
Powstał olbrzymi zespół fabryczny z:
- budynkiem administracyjnym,
- maszynownią,
- pompownią,
- kotłownią,
- rozdzielnią główną
- i wewnętrznym dziedzińcem.
Budynki wzniesiono z cegły zwykłej, klinkierowej i glazurowanej, a przykryto dachami mansardowymi z lukarnami. Zakład EC Szombierki otwarto 29 listopada 1920. Czterostronny zegar marki Siemens und Halske zamontowano na wieży elektrowni w 1925 roku i był on sprzężony z 54 zegarami działającymi w zakładzie. W latach 1939-1944 EC Szombierki osiągnęła maksymalną moc 100 MW, pracowało w niej wówczas ponad 900 osób. Można było ją wtedy uznać za jedną z największych elektrowni w Europie.
LOKALIZACJA: ulica Kosynierów 30, 41-907 Bytom
INDUSTRIADA 2019:
- 12:00 - 17:15 - Tajemnica wieży zegarowej - trasa czarna - zwiedzanie z przewodnikiem
- 12:00 - 18:00 - W komnatach śląskiego Kopciuszka - trasa zielona - zwiedzanie z przewodnikiem
- 12:30 - 16:30 - Czarne złoto. Śląska biżuteria żeliwna - wystawa Muzeum Górnosląskiego
- 12:30 - 17:00 - Bal małego przemysłowca - warsztaty kreatywne
- 13:00 - 15:00 - Tropem Śląskiego Kopciuszka - gra terenowa
- 18:00 - Fajrant w Szombrach
CHORZÓW - Szyb Prezydent
Zabudowania dawnej kopalni węgla kamiennego - Szyb "Prezydent” w Chorzowie zaliczają się do najważniejszych zabytków architektury i techniki górniczej na Górnym Śląsku. Ewenementem na skalę europejską jest wieża wyciągowa, zbudowana w unikatowej technologii żelbetowej w latach 30. ubiegłego stulecia. Obok wieży zachowały się liczne budynki kopalniane, których część zagospodarował kompleks gastronomiczno-hotelowy "Sztygarka”.
Najefektowniejszym i najcenniejszym obiektem jest wieża wyciągowa dawnego szybu "Prezydent”, który swą nazwę zawdzięczał ówczesnemu prezydentowi Polski, Ignacemu Mościckiemu. Zbudowano ją w 1933 roku według projektu inżyniera Ryszarda Heilemana z Katowic. Początkowo szyb nazywał się "Święty Jacek”; w 1937 roku całą kopalnię przemianowano na "Prezydent”, a szyb otrzymał nazwę "Prezydent Mościcki”.
Niezwykła jest konstrukcja wieży – zastrzałowa, żelbetowa. Liczy 42 m wysokości i posiada dwa koła linowe o średnicy 5,5 m. Za pomocą dwóch skibów (zbiorników wyciągowych) o pojemności 10 ton każdy, mogła ona wydobywać około 500 ton węgla na godzinę! Obok szybu "Prezydent" zachowała się także m.in. historyczna brama wjazdowa, dawne budynki straży pożarnej, domu sztygarów, kasyna, skraplarni powietrza, łaźni, maszynowni i nadszybia szybu "Erbreich I” (później "Wojciech”) oraz maszynowni szybu "Erbreich II”.
Kilka z tych obiektów zrewitalizowano, tworząc kompleks hotelowo-gastronomiczny "Sztygarka”. Znajdziemy w nim m.in. pensjonat, restaurację i kawiarnię oraz SPA. Kompleks "Sztygarka” kusi także imprezami kulturalnymi.
LOKALIZACJA: ulica Piotra Skargi 34 a-d, 41-500 Chorzów
INDUSTRIADA 2019:
- 12:00 – 21:00 - Tanecznym krokiem na Szyb – wejście na wieżę szybową
- 14:00 – 19:00 - Zaginione koło linowe Szybu Prezydent – gra terenowa
- 14:00 – 18:00 - Cały ten indu-jazz... – animacje
- 13:00 – 21:00 - Tradycyjna karuzela z początku XX wieku
- 14:00 – 19:00 - Zbuduj swój Szyb – warsztaty plastyczne
- 14:00 – 19:00 - Zabawy z naszej Klasy – gry i zabawy
- 14:00 – 19:00 - Girlandy na bal – warsztaty plastyczne
- 14:00 – 19:00 - Archiwalne zdjęcia budowę Szybu Prezydent – wystawa fotograficzna
- 15:00 – 19:00 - Przed balem od kuchni – warsztaty kulinarne
- 15:00 – 19:00 - Szyb z kwiatów – instalacja artystyczna
- 15:30 – 16:00 - Dekada oczami Prezydenta – projekcja filmu
- 16:30 – 17:00 - Dekada oczami Prezydenta – projekcja filmu
- 17:30 – 18:00 - Dekada oczami Prezydenta – projekcja filmu
- 16:00 – 16:30 - Wieża Wyciągowa Szybu Prezydent jako drogowskaz na zakrętach historii Śląska – dr Jacek Kurek – prelekcja popularnonaukowa
- 17:00 – 17:30 - Wieża Wyciągowa Szybu Prezydent jako drogowskaz na zakrętach historii
- 18:00 – 18:30 - Wieża Wyciągowa Szybu Prezydent jako drogowskaz na zakrętach historii Śląska – dr Jacek Kurek – prelekcja popularnonaukowa
- 17:00 – 20:00 - Potańcówka pod Szybem – koncert
GLIWICE - Radiostacja Gliwice
Gliwicka wieża antenowa została zbudowana w 1935 r. przez firmę Lorenz. Użyto drewna modrzewiowego. Belki połączono śrubami z mosiądzu - jest ich w konstrukcji 16100. Na szczyt wiodą schody z 365 stopniami. Wieża w czterech miejscach przymocowana została do betonowych fundamentów śrubami o długości 235 cm! W odległości ok. 250 m od wieży stoi budynek stacji nadajnika oraz dwa budynki mieszkalne, zajmowane pierwotnie przez pracowników obsługujących stację.
Obecnie wieża antenowa wraz z trzema budynkami, które razem tworzą zabytkowy kompleks Radiostacji, stanowi własność miasta. Budynek nadajnika od 2005 roku jest oddziałem Muzeum w Gliwicach. Można w nim zobaczyć oryginalne wyposażenie stacji, a także film o prowokacji gliwickiej. Radiostacja Gliwice znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki.
Gliwickie Muzeum znajduje się przy wieży radiostacji, która stanowi najwyższą wolno stojącą drewnianą konstrukcję w Europie. Budowę wieży ukończono 75 lat temu. Obiekt wybudowany został z bali z impregnowanego drewna modrzewiowego, łączonego przy pomocy ponad 16 tys. mosiężnych śrub. Co ciekawe, w konstrukcji nie użyto ani jednego stalowego gwoździa.
Radiostacja Gliwice jest wpisana na Listę Pomników Historii.
LOKALIZACJA: ulica Tarnogórska 129, 44-100 Gliwice
INDUSTRIADA 2019:
- 12:00 – 18:00 - Radiostacja w szczegółach – quiz
- 12:00 – 12:30 - Co grano w gliwickich radiostacjach – wykład
- 14:00 – 14:30 - Co grano w gliwickich radiostacjach – wykład
- 16:00 – 16:30 - Co grano w gliwickich radiostacjach – wykład
- 12:00 – 18:00 - Radiostacji Gliwice – zwiedzanie bez przewodnika
- 12:30 – 13:00 - Uwaga! Tu Gliwice – projekcja filmu
- 14:30 – 15:00 - Uwaga! Tu Gliwice – projekcja filmu
- 16:30 – 17:00 - Uwaga! Tu Gliwice – projekcja filmu
- 13:00 – 13:30 - Poznajemy Radiostację Gliwice – zwiedzanie z przewodnikiem
- 15:00 – 15:30 - Poznajemy Radiostację Gliwice – zwiedzanie z przewodnikiem
- 17:00 – 17:30 - Poznajemy Radiostację Gliwice – zwiedzanie z przewodnikiem
- 14:00 – 20:00 - Radiostacja – graMY! – piknik
- 19:00 – 20:00 - Frank e la Famiglia – koncert
- 20:00 – 21:00 - Gromee – koncert
KATOWICE - Osiedle Nikiszowiec
Nikiszowiec leży nieco na północ od Giszowca, we wschodniej części Katowic, przy granicy z Mysłowicami. Nazwę swą osiedle zawdzięcza zbudowanemu tutaj na początku XX wieku szybowi kopalnianemu "Nickischschacht” (dziś "Poniatowski”), który zaś otrzymał swoje miano na cześć barona Nickisch von Rosenegk, będącego członkiem rady nadzorczej ówczesnego właściciela tych terenów spółki "Spadkobiercy Jerzego Giesche” (niem. "Georg von Giesche’s Erben”).
Nikiszowiec powstawał w latach 1908-1919, kiedy brakowało już miejsca dla robotników w Giszowcu. Projektantami kolonii byli Emil i Georg Zillmannowie. W przeciwieństwie do luźnej, jednopiętrowej zabudowy Giszowca, w Nikiszowcu zaproponowali trzykondygnacyjne ceglane bloki, tworzące czworoboki z wewnętrznymi dziedzińcami, na których mieszkańcy mieli do dyspozycji chlewiki, komórki i piece do wypieku chleba. W efekcie powstało dziewięć takich budynków, połączonych przewiązkami. Uwagę zwracają – również zaprojektowane przez Zillmannów – urozmaicone detale architektoniczne, zdobiące wszystkie gmachy. Oczywiście, poza mieszkaniami, na osiedlu powstały także m.in. sklepy, szkoły, pralnia i suszarnia.
W 1927 roku ukończono budowę najefektowniejszego budynku, kościoła św. Anny. Centrum osiedla stanowi rynek, przy którym stoi m.in. gmach dawnej gospody z charakterystyczną mozaiką przedstawiającą róże na fasadzie. W zabytkowym budynku przy ul. Rymarskiej 4 ulokował się Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic. Nikiszowiec był tłem filmów znanych reżyserów, np. Kazimierza Kuca, Lecha Majewskiego czy Janusza Kidawy Błońskiego. Osiedle Nikiszowiec znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
LOKALIZACJA: ulica Rymarska 4, 40-425 Katowice
INDUSTRIADA 2019:
- 12:00 – 20:00 - Historia z Nikiszem w tle – wystawa
- 13:00 – 16:30 - Bez tego ani rusz – przygotowania do balu – warsztaty kreatywne
- 14:30 – 15:30 - Z doma na gruba – zwiedzanie z przewodnikiem
- 17:30 – 18:30 - Z doma na gruba – zwiedzanie z przewodnikiem
- 17:00 – 17:30 - STREFAFOTO. Królestwo niebieskie. Katowickie podwórka – wernisaż wystawy
- 17:30 – 18:30 - Nie stój w cieniu! – warsztaty Teatru Cieni
- 18:00 – 18:30 - Festyn z obrazów Pawła Wróbla – wykład
- 18:30 – 19:00 - STREFAFOTO. Rewers. Fotografia Arkadiusza Goli – wernisaż wystawy
- 19:00 – 20:00 - Rodzice balują, a dla dzieci – dobranocka – przedstawienie teatralne
- 19:30 – 20:30 - STREFAFOTO. Arkadiusz Gola – spotkanie autorskie
- 12:00 – 13:30 - Spacerem przez place – zwiedzanie z przewodnikiem
- 19:00 – 20:30 - Spacerem przez place – zwiedzanie z przewodnikiem
- 13:30 – 18:30 - Na wieczną pamiątkę...Śląskie sesje fotograficzne – fotobudka
- 14:30 – 15:00 - Momy nowo wyliczanka, wolisz krupniok czy kaszanka? – zwiedzanie fabularyzowane
- 15:00 – 15:30 - Nikisz od święta – wystawa fotograficzna
- 15:30 – 16:30 - Wesele na Górnym Śląsku na motywach sztuki Stanisława Ligonia – spektakl plenerowy
- 18:30 – 19:30 - Wesele na Górnym Śląsku na motywach sztuki Stanisława Ligonia – spektakl plenerowy HIT
- 16:00 – 16:30 - Momy nowo wyliczanka, wolisz krupniok czy kaszanka? – zwiedzanie fabularyzowane
- 17:30 – 18:00 - Momy nowo wyliczanka, wolisz krupniok czy kaszanka? – zwiedzanie fabularyzowane
RUDA ŚLĄSKA - Kolonia Robotnicza Ficinus
Kolonia Ficinus to historyczne osiedle robotnicze znajdujące się przy ul. Kubiny w Rudzie Śląskiej-Wirku. Osiedle to powstało w 1867 roku dla pracowników kopalni Gottessegen (obecnie kopalnia Pokój). Właścicielami kopalni byli przemysłowcy z rodu Donnersmarcków, którzy byli również fundatorami osiedla. Kolonia składa się z szesnastu domów i stanowi jeden z najstarszych zachowanych zespołów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Wszystkie zbudowano z piaskowca, a otwory okienne i drzwiowe ozdobiono ceglanym obramieniem.
Kolonia robotnicza Ficinus swoją nazwę ma na cześć ważnego urzędnika górniczego, który był odpowiedzialny za jej budowę. Budynki Ficinusa w niczym nie przypominają typowych ceglanych śląskich familoków. Niezwykłość kolonii polega na użyciu jako budulca naturalnego piaskowca, pozyskiwanego z okolicznych kamieniołomów. W każdym budynku znajdowały się cztery mieszkania, a w nich: przedsionek, kuchnia i mały pokój. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko-przemysłowej. Mieszkali w niej „górniko-rolnicy”, którzy na co dzień fedrowali węgiel, a w wolnym czasie uprawiali pola, znajdujące się za budynkami mieszkalnymi. Na zachodnim krańcu osiedla zachował się tzw. "dom uchodźców”, zbudowany na początku lat 20-tych XX w., dla emigrujących z niemieckiej części powstańców śląskich.
LOKALIZACJA: ulica Kubiny, 41-710 Ruda Śląska
INDUSTRIADA 2019:
- 12:00 – 18:00 - Szlajfki, frele, dauerwele...dziołszki i synki się sztiglują – warsztaty kreatywne
- 12:00 – 15:00 - Mistrz urody radzi – pokaz
- 12:00 – 13:00 - Spacer z Georgiem Ficinusem – zwiedzanie z przewodnikiem
- 12:00 – 14:00 - Bajtle fajrujom – program artystyczny w wykonaniu przedszkolaków
- 14:00 – 16:00 - Niech żyje bal – warsztaty taneczne
- 14:00 – 15:00 - Spacer z Georgiem Ficinusem – zwiedzanie z przewodnikiem
- 14:00 – 14:15 - Dorka z frelkami szykują się na fajer – przedstawienie teatralne
- 14:15 – 14:30 - Hajer bar – pokaz barmański
- 14:30 – 18:00 - Retro car – pokaz
- 14:30 – 14:45 - Bo do tanga trzeba dwojga - „Biuro matrymonialne" – spektakl
- 14:45 – 15:00 - Zupa na Zicher – spektakl
- 15:00 – 16:00 - Fajer czas zacząć – występ
- 15:30 – 17:30 - Express Ficinus – Stacja Biblioteka – gra terenowa
- 16:00 – 17:00 - Spacer z Georgiem Ficinusem – zwiedzanie z przewodnikiem
- 16:00 – 16:30 - Fajer w rytmie akordeonów – koncert
- 16:30 – 17:00 - Zatańczmy jak za dawnych lat – koncert
- 17:00 – 18:00 - Taniec z Indu-gwiazdami – warsztaty tańca
- 18:00 – 19:00 - Kto godo po śląsku ten się uśmieje – recital Krzysztofa Respondka
- 19:00 – 20:30 - Fajer u Ficinusa – koncert orkiestry kameralnej Jean Claude'a Hauptmanna HIT
- 20:00 – 22:00 - Indu-bal z Violinowa Gospodą – potańcówka
ŚWIĘTOCHŁOWICE - Wieże KWK Polska
K.W.K. Polska (pierwotna nazwa "Deutschlandgrube") - znajdowała się w Świętochłowicach, obecnie po kopalni zostały już tylko dwie wieże szybowe I i II. Do 1922 kopalnia nosiła nazwę "Deutschland" (na cześć zjednoczenia Niemiec). Od 1922 do 1937 nazywała się "Niemcy". 3 maja 1937 roku nadano nazwę "Polska". Po II wojnie światowej kopalnia należała do Chorzowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. 1 stycznia 1972 roku została połączona z kopalnią "Prezydent" w Chorzowie pod nazwą "Polska". W 1979 roku wydobycie roczne kopalni wynosiło 2 037 838 ton. Oficjalnie przestała istnieć w 1995.
W latach 1884 – 1887 zbudowano dwa budynki nadszybia z wieżami szybowymi I i II, które miały obsługiwać nowo otwarte poziomy 180 m i 225 m. Szyby te zostały wyposażone w nowoczesne jak na owe czasy maszyny wyciągowe.
- Wieża wyciągowa szybu I jest czterokondygnacyjną wieżą na rzucie kwadratu, o konstrukcji stalowej. Ostatnia kondygnacja jest nadwieszona i w niej mieściła się maszyna wyciągowa.
- Wieża wyciągowa szybu II jest wieża o konstrukcji stalowej, typ kozłowy. Wspierają ją cztery podpory ustawione pod kątem. Tego typu konstrukcja jest bardzo rzadko spotykana na naszym terenie.
Kompleks produkcyjny szybów I i II wraz z maszynami, warsztatami i halą przetwornic uznany został za budynki i budowle unikalne, nie tylko na skalę kraju, ale całej Europy. Niestety zaniedbania podmiotów odpowiedzialnych za ich stan spowodowały, że do dzisiaj pozostały tylko dwie Wieże KWK Polska.
LOKALIZACJA: ulica Wojska Polskiego 16, 41-600 Świętochłowice
INDUSTRIADA 2019:
- 12:00 – 15:00 - Kryterium uliczne – wyścigi kurierów – zawody rowerowe
- 13:00 – 17:30 - Gyszynk na geburstag – warsztaty plastyczne
- 15:00 – 17:00 - Koncert w chmurach – koncert
- 16:30 – 18:00 - "Scena na wodzie” Parnass Brass Band – koncert
- 18:00 – 19:00 - Zuzanka i Utopce - bajka nie tylko dla dzieci – spektakl
- 19:00 – 21:00 - Bal na geburstagu Industriady – koncert
TARNOWSKIE GÓRY - Sztolnia Czarnego Pstrąga
Sztolnia Czarnego Pstrąga to unikatowy, 600-metrowy fragment XIX wiecznej sztolni Fryderyk odwadniającej podziemia tarnogórskie, który pokonuje się łodziami. Sztolnia położona jest na terenie Parku Repeckiego.
Sztolnia swą nazwę wzięła od pływających w niej pstrągów, które przy ciemnym świetle wyglądają na czarne. Sztolnia Czarnego Pstrąga stanowi 600 metrowy odcinek pomiędzy dwoma szybami: "Ewa” oraz "Sylwester”.
- Szyb "Ewa”, o głębokości 20 metrów, zgłębiony został 184 lata temu. Jego nadszybie, wybudowane w charakterze rotundy, jest zachowaną formą stylową dla tego typu obiektów górniczych.
- Szyb "Sylwester”, analogiczny do szybu "Ewa”, wybudowany został 2 lata później, a jego głębokość wynosi 30 metrów.
Zwiedzanie sztolni "Czarnego Pstrąga” odbywa się za pomocą łodzi, których przystań znajduje się w podszybiu szybu "Ewa”. Podczas zwiedzania chodnika oglądać można ociosy skał, na których widoczne są pionowe rowki, czyli ślady otworów strzałowych. W Sztolni spotkać można również nietoperze, które w ostatnim czasie urządziły sobie w niej swoją sypialnię.
Sztolnia Czarnego Pstrąga wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, listę Pomników Historii.
LOKALIZACJA: ulica Repecka, 42-600 Tarnowskie Góry
INDUSTRIADA 2019:
- 10:00 – 19:00 - Podziemna żegluga ze sztygarem – zwiedzanie z przewodnikiem
TARNOWSKIE GÓRY - Zabytkowa Kopalnia Srebra
W Tarnowskich Górach wydobywano rudy ołowiu, srebra i cynku. Wpierw czyniono to metodą odkrywkową, później zaczęto kopać szyby i drążyć chodniki. Pierwszy okres pomyślności miasta wiązał się przede wszystkim z produkcją ołowiu i srebra, i trwał do drugiej połowy XVII wieku. Produkcja ołowiu w Tarnowskich Górach w XVI wieku odegrała kluczową rolę w europejskim hutnictwie srebra, a produkcja cynku w wieku XIX zdominowała światową podaż tego metalu. Zabytkowa Kopalnia Srebra i związane z nią zakłady przemysłowe stały się fundamentem rewolucji przemysłowej na Górnym Śląsku. Nowatorski system odwadniania zaopatrywał w wodę zarówno przemysł jak i powiększającą się liczbę ludności aglomeracji.
W ciągu kilku stuleci na obecnych terenach miasta wykopano około 20 tysięcy szybów, 150 kilometrów chodników i kilkadziesiąt kilometrów sztolni odwadniających. Podziemną trasę turystyczną otwarto w 1976 roku. Wytyczono ją na terenie dawnej kopalni "Fryderyk”, w części powstałej w XVIII i XIX wieku. Obejmuje 40-metrowy zjazd szybem "Anioł” i wędrówkę 1740 metrami wyrobisk z rozległymi komorami ("Srebrna”, "Zawałowa” i "Niska”), a nawet spływ łódką w chodniku wodnym (270 m). W budynku nadszybia, przed zjazdem widną do podziemi, można oglądnąć efektowną, multimedialną ekspozycję, prezentującą dzieje górnictwa rud w Tarnowskich Górach.
W bezpośrednim sąsiedztwie kopalni umiejscowiono Skansen Maszyn Parowych. Nie wszystkie są one związane z górnictwem. Znajdziemy tutaj co prawda kopalnianą maszynę wyciągową, ale uwagę przyciągają również m.in. parowy walec drogowy (z 1928 roku) oraz parowozy: normalno- i wąskotorowe.
Zabytkowa Kopalnia Srebra jest jedną z czterech obiektów Gwiazd Techniki czyli wybranych zabytków Szlaku, oferujących zwiedzającym najwyższą jakość i różnorodność usług, przy jednoczesnej unikatowej wartości merytorycznej. Kopalnia Srebra wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, listę Pomników Historii. Jest także punktem kotwicznym Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Industrialnego - ERIH.
LOKALIZACJA: ulica Szczęść Boże 81, 42-600 Tarnowskie Góry
INDUSTRIADA 2019:
- 09:00 – 20:00 - Srebrny express – przejażdżki kolejką
- 09:00 – 20:00 - Ekspedycja ze sztygarem – zwiedzanie z przewodnikiem
- 10:00 – 18:00 - Retropostaci – performance
- 10:00 – 18:00 - Kopalnia doświadczalna – warsztaty kreatywne
- 10:00 – 18:00 - Płukanie rudy ze sztygarem – warsztaty
- 11:00 – 16:00 - Retrowizja – warsztaty plastyczne
- 11:00 – 17:00 - W telegraficznym skrócie – warsztaty kreatywne
- 12:00 – 16:00 - Fabryka zdjęć – warsztaty fotograficzne
- 11:00 – 16:00 - Gryfne limuzyny – wystawa maszyn
- 12:00 – 16:00 - Retroselfie – ścianka fotograficzna
- 12:00 – 15:00 - Zróbmy sobie INDUgrę – warsztaty kreatywne
- 17:00 – 18:00 - Dżentelmeni i gorszycielki – pokaz mody
- 19:00 – 00:00 - Potańcówka na grubie
- 21:30 – 22:15 - Król jest tylko jeden – widowisko
ZABRZE - Kopalnia Guido
Kopalnia "Guido" w Zabrzu powstała w latach 50. XIX wieku. Imię otrzymała na cześć swojego właściciela, magnata przemysłowego, Guido Henckela von Donnersmarcka.
Do lat 80. wydrążono dwa szyby: "Guido” i "Kolejowy”. Wtedy kopalnię "Guido" sprzedano państwu pruskiemu. Wydobycia zaprzestano w niej w 1928 roku. Po II wojnie światowej znalazła się na terenie KWK "Makoszowy”. Przez pewien czas funkcjonowała jako Kopalnia Doświadczalna Węgla Kamiennego M-300. W latach 1982-96 zwiedzającym udostępniono część wyrobisk. Nieprzemyślane decyzje w sąsiednich kopalniach doprowadziły do kłopotów z wentylacją i zamknięcia trasy turystycznej.
Dzięki władzom miasta Zabrza, w 2007 roku ponownie otwarto "Guido” dla turystów. Na część naziemną kopalni składa się budynek nadszybia szybu "Kolejowego” oraz stalowa wieża z mechanizmem wyciągowym produkcji firmy AEG, z 1927 roku.
Do podziemi możemy zjechać na poziom 170, 320 z zejściem na poziom 355 m.
- Poziom 170 m, zwany także poziomem świętej Barbary, koncentruje się na trudzie pracy w kopalni z początku XX wieku – okresu mechanizacji, postępu technologicznego, ale także okresie najsilniejszego kultu św. Barbary w górnośląskim górnictwie. To bowiem patronka górników jest postacią najważniejszą w tej części kopalni. Realia pracy górników w XIX i XX-wiecznej kopalni prezentowane są dzięki multimediom, które prezentują m.in. strzelanie materiałem wybuchowym i wdzieranie się wody do kopalnianego przekopu. Centralnym punktem poziomu jest kaplica św. Barbary, pełna interesujących kontekstów z życia górniczej patronki. W kaplicy odbywają się msze, koncerty i inne uroczystości religijne.
- Poziom 320 m to dwudziestowieczna kopalnia w pełnej okazałości. Trasa liczy ok. 2,5 km i pozwala doświadczyć realiów pracy górniczej. Kopalnia tętni życiem kulturalnym. Dwa przedsięwzięcia: „Muzyka na poziomie” i „Teatr na poziomie”, stwarzają możliwość obcowania ze sztuką rzeczywiście na poziomie najwyższym. Końcowy etap zwiedzania to wizyta w najgłębiej położonym pubie w Europie.
- Nowo otwarty poziom 355 m to wyprawa w najbardziej surowe rejony Kopalni "Guido". W tej części kopalni panuje tak głęboka cisza, że można usłyszeć bicie własnego serca. Napierająca zewsząd czerń uświadamia, że znajdujesz się głęboko w sercu ziemi. Nieprzeniknioną ciemność rozprasza jedynie snop światła z osobistej lampy górniczej. W jego blasku stalowe maszyny i urządzenia nabierają fantastycznych kształtów. Punktem szychty na poziomie 355 jest ciasne przejście przez ponad stumetrową ścianę węglową o sporym nachyleniu. Pokład węgla znajduje się tu na wyciągnięcie ręki. Historycznie jest to ostatnie miejsce fedrunku w Kopalni Guido.
LOKALIZACJA: ulica 3 Maja 93, 41-800 Zabrze
INDUSTRIADA 2019:
- 09:00 – 23:00 - Sztrik&Szik – instalacja artystyczna
- 09:00 – 23:00 - Taniec maszyn w kopalni Guido – zwiedzanie z przewodnikiem
ZABRZE - Sztolnia Królowa Luiza
Sztolnia Królowa Luiza obejmuje zachowane obiekty i wyrobiska "Królowa Luiza” i Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną. Obecnie można zwiedzać rozbudowaną strefę naziemną, położoną przy Szybie "Carnall”. Obejmuje ona zabytkową Łaźnię Łańcuszkową kopalni "Królowa Luiza”, 100-letnią parową maszynę wyciągową, pierwszą podziemną trasę turystyczną wiodącą przez Sztolnię oraz dwie wystawy tematyczne: "Kopalnia Edisona” i "Niezwykła historia”, opisujące losy największej ze śląskich kopalń oraz dzieje elektryfikacji i modernizacji rodzimego górnictwa węglowego. Możliwe jest także wejście na 31-metrową wieżę szybu "Carnall”. Trasy turystyczne obejmują podziemia kopalni Królowa Luiza oraz podziemia Sztolni Królowa Luiza, w tym część to trasa wodna.
LOKALIZACJA: ulica Wolności 410, 41-800 Zabrze
INDUSTRIADA 2019:
- 09:00 – 19:00 - Trasa Wodna – zwiedzanie z przewodnikiem
- 09:00 – 19:00 - Sztiglowanie pod ziemią – zwiedzanie z przewodnikiem
- 12:00 – 18:00 - Biżuteria z węgla – warsztaty kreatywne
- 12:00 – 18:00 - Tworzenie industrialnej konstrukcji ze słomek kreatywnych – warsztaty kreatywne
- 12:00 – 18:00 - Kopalnia przyszłości – warsztaty plastyczne
- 19:30 – 20:45 - Koncert zespołu Micromusic – koncert
- 21:00 – 22:00 - Występ grupy Patman Crew – widowisko HIT